پس از پایان جنگ ، صنعت هوانوردی تجاری ( Commercial Aviation ) به طور گسترده ای اکثریت هواپیماهائی را که در جنگ از آنها استفاده میشد،  در اختیار گرفته و در جهت جابجائی کالا و مسافر از آنها بهره گرفت .

در مدت زمان کوتاهی شرکت های هواپیمائی زیادی بوجود آمدند که در مسیرهای خاص ، در آمریکای شمالی و اروپا و دیگر نقاط جهان ، به صورت سرویس های رفت و برگشت مسافرین را جابجا میکردند. تعداد فراوان بمب افکن های سنگین و خیلی سنگین بجا مانده از جنگ، و همچنین قابلیت تبدیل شاسی و چهار چوب آنها به هواپیماهای تجاری ، برای مثال بمب افکن B-29 ، روند توسعه حمل و نقل تجاری و ایجاد خطوط هوائی را به شدت سرعت بخشیده بود .

هواپیمای DC-3 نیز به منظور استفاده در مسیر های سهل الوصول تر و همچنین برای مسیرهای طولانی ، طراحی و ساخته شد. تا سال 1952 میلادی ، خطوط هوائی ایالتی بریتانیا ( BOAC ) برای نخستی بار اولین هواپیمای مسافربری جـــت بنام De Havilland Comet ( ســـتاره دنباله دار هاویلند ) را به خدمـــت گرفت. با اینکه این امر یکی از دستاوردهای فنی و تکنیکی محسوب میشد ، ولی به دلیل فرسودگی بدنه فلزی هواپیما که موجب تغییر شکل پنجره ها و در نتیجه ترک خوردن آنها شده بود ، سرانجام تولید این هواپیما به شکست انجامید. عامل از هم گسیختگی فلز ( metal fatigue ) که در اثر افزایش و کاهش فشار داخل کابین ایجاد می شود ، سرانجام به طور فاجعه آمیزی موجب کاهش فشار هواپیما شد. هرچند پس از گذشت چندین سال نقص مذبور مرتفع گردید ، ولی تا آن زمان، بدلیل رقابت موجود ، شرکتهای رقیب در زمینه ساخت جت مسافربری به موفقیت هائی نایل شده بودند ، که از آن جمله میتوان به ساخت جت بوئینگ 707 ( Boeing 707 ) اشاره نمود .

حتی با اتمام جنگ جهانی دوم ، هنوز نیاز به پیشرفت در فن آوری و ساخت هواپیما و موشک  شدیداً احساس میشد. هنوز زمان زیادی از پایان جنگ نگذشته بود که در اکتبر سال 1947 شخصی بنام چاک یاگر ( Chuck Yeager ) موفق به ساخت موشکی بنام Bell X-1 شد که توانست سریعتر از سرعت صوت حرکت کند. هرچند از گوشه و کنار شنیده میشود که در زمان جنگ خلبانانی در حال شیرجه زدن ، برای رها کردن بمبهای خود ، به سرعت سریعتر صوت رسیده اند ، ولی با این وجود موشک Bell X-1 به عنوان اولین ماشین پرنده کنترل شونده شناخته شده است که در پروازی موزون و یکنواخت توانسته است دیوار صوتی را بشکند و از سرعت صوت سریعتر حرکت نماید .

موانع بعدی در راه پیشرفت فن آوری هوائی برای رسیدن به پرواز در مسیرهای طولانی تر یکی پس از دیگری از سر راه برداشته میشد ، برای نمونه میتوان به پرواز اولین هواپیماهای جت در سالهای 1948 و 1952 اشاره کرد ، که اولی برای اولین بار از اقیانوس اطلس عبور کرد و دیگری با پروازی بدون توقف به استرالیا پرواز نمود .

در سال 1961 میلادی ، فضا دیگر به معنای واقعی کلمه سدی برای انسان و پروازهای سرنشین دار نبود، و برای تصدیق این مدعی کافی است به پرواز 108 دقیقه ای یوری گاگارین ( Yuri Gagarin ) به دور سیاره زمین اشاره کرد. در حقیقت این دستاوردها نتیجه رقابت در تسخیر فضا (space race) بین ابر قدرت های آن زمان بود که ابتداً منجر به پرتاب سفینه اسپوتینگ یک ( Sputnik 1 ) به فضا شد ، که این مهم توسط اتحاد جماهیر شوروی صورت پذیرفت. ایالات متحده آمریکا نیز در پاسخ به رقـــــیب خود ، یکی از فضانوردان خود یعنی آلن شپارد (Alan Shepard) را توسط کپسول فضائی مرکوری ( Mercury ) در مدار زمین قرار داد. مسابقه فضائی سرانجام موجب رسیدن انسان به اوج پیشرفت در زمینه پرواز شد ، که نمونه بارز آن فرود انسان در کره ماه ، در سال 1969 میلادی ، بود .

با این وجود ، این موفقیت تاریخی ، یعنی تسخیر فضا ، تنها پیشرفت در زمینه هوانوردی نبود. در سال 1967 ، هواپیمای X-15 به رکورد سرعتی به مقدار 4535 مایل در ساعت ( mph ) معادل 1/6 ماخ ( Mach ) برابر با 7297 کیلومتر در ساعت دست پیدا کرد. بدون در نظر گرفتن سرعت وسائل نقلیه ای که برای سفر در ورای جو زمین ساخته شده اند ، این رکورد هنوز به عنوان سریعترین رکورد برای هواپیماهای موتوردار شناخته میشود .

در همان سال ، یعنی سال 1969 میلادی که نیل آرمسترانگ ( Neil Armstrong ) و باز آلدرین ( Buzz Aldrin ) قدم به ماه گذاشتند ، شرکت هواپیما سازی بوئیـــنگ برای اولیــــن بار با پرده برداری از هواپیـــمای بوئیــنگ 747 ( Boeing 747 ) افق تازه ای را برای آینده سفرهای هوائی به نمایش گذاشت. این هواپیما هنوز هم یکی از بزرگترین هواپیماهائی است تا کنون به پرواز در آمده است، و سالیانه میلیون ها نفر مسافر را جا به جا میکند .

در سال 1976 میلادی شرکت خطوط هوائی بریتیش ایر ویز ( British Airways ) با افتتاح پرواز مافوق صوت کونکورد ( Concorde ) بر روی اقیانوس اطلس ، موجب پیشرفت و توسعه هرچه بیشتر صنعت هوانوردی تجاری شد. چندین سال قبل از کونکورد نیز هواپیمائی بنام پرنده سیاه (Blackbird) مدل SR-71 طول اقیانوس اطلس را در مدت 2 ساعت طی کرده بود، و کونکورد همین مسیر را در مدت دو ساعت و در حالی که مملو از مسافر بود ،  طی کرد .

در طول سه دهه پایانی قرن بیستم صنعت هوانوردی ، نسبت به سه ربع قرن آغازین ، گامهای آهسته تری در گسترش این صنعت برداشته است. در این دوره دیگر شاهد پیشرفت های انقلابی در زمینه افزایش سرعت ، مسافت و فن آوری در صنعت هوائی نبوده ایم. در طول این بخش از قرن بیستم بیشتر شاهد توسعه ای یکنواخت و آرام در صنعت هوائی بوده ایم، و ندرتاً پیشرفتهای قابل ذکری در این دوره حادث شده است .

برای نمونه در سال 1979 هواپیمایی بنام مرغابی لطیف ( Gossamer Albatross ) به عنوان اولین هواپیمایی که با نیروی انسان پرواز میکرد و تنگه انگلیس را پیمود ،  شناخته شد. این موفقیت بزرگ سرانجام آرزوی دیرین انسان برای پرواز را تحقق بخشید ، هرچند در غایت تاثیر بسیاری در توسعه هوانوردی تجاری و نظامی نداشت .

در سال 1986 میلادی دو تن بنام های دیک روتان ( Dick Rutan ) و جایانا ییگر ( Jeana Yeager ) با یک هواپیما ، بدون توقف و بدون سوختگیری دور دنیا را پیمودند. در سال 1999 میلادی برترند پیکارد ( Bertrand Piccard ) اولین کسی بود که با بالون به دور زمین پرواز کرد. تا پایان قرن بیستم میلادی تحول کوچک یا بزرگی در زمینه هوانوردی در سرعت های کمتر از سرعت صوت ، که قابل ذکر باشد ، رخ نداد. در حال حاضر مرکز توجه اکثر فعالیت های هوانوردی متوجه غلبه بر غایت فعالیت های فضائی و همچنین سرعتهاای فراتر از سرعت صوت میباشد. جایزه انساری اکس ( ANSARI X PRIZE ) الهام بخش پیشگامان و مشتاقان تسخیر فضا و محرک آنها ، در ساخت سفینه های فضایی می باشد که بتوانند سریعتر از صوت عرصه های قابل دسترس فضا را در نوردند .

همچنین بخوانید :